Το Ισλαμικό ημερολόγιο αρχίζει στις 16 Ιουλίου 622 μ.Χ. (του Ιουλιανού ημερολογίου), όταν ο προφήτης Μωάμεθ τράπηκε σε φυγή από την Μέκκα (Mecca) και πήγε στην Μεδίνα (Medina) για να αποφύγει τον θρησκευτικό διωγμό του. Το ημερολογιακό τους σύστημα είναι βασισμένο στο σεληνιακό ημερολογιακό έτος 354 ημερών, το οποίο είναι περίπου 3% (για την ακρίβεια 2,98%) μικρότερο από το αντίστοιχο Χριστιανικό ημερολογιακό έτος. Hejira (Hijra, Hegira) είναι η ονομασία της Μουσουλμανικής περιόδου, η συντομογραφία της οποίας είναι AH (Anno Hegirae).

Για να μετατρέψουμε μια ημερομηνία από το Ισλαμικό ημερολόγιο, στο δυτικό ( Ιουλιανό ημερολόγιο), υπάρχει μια πρακτική μέθοδος η οποία θα μας δώσει με αρκετά μεγάλη ακρίβεια το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτή η μέθοδος είναι η εξής: Παίρνουμε την ημερομηνία που θέλουμε να μετατρέψουμε, αφαιρούμε 3% και προσθέτουμε το 622. Για παράδειγμα: 1223 - 3% + 622 = 1808,31. Κάνουμε πάντα την στρογγυλοποίηση προς τα κάτω, έτσι το τελικό αποτέλεσμα μας δίνει το έτος 1808.  Βεβαίως μπορεί να προκύψει μια απόκλιση της τάξεως του ενός έτους σε ορισμένες ημερομηνίες, αλλά αυτή η απόκλιση είναι πολύ μικρή στην πράξη και αυτό γιατί στο ισλαμικό ημερολόγιο ο υπολογισμός περιλαμβάνει και τους μήνες. Έτσι για παράδειγμα το έτος 1300 αντιστοιχεί στις 12 Νοεμβρίου 1882 του δυτικού ημερολογίου. Αν κάνουμε το υπολογισμό για αυτή την χρονολογία έχουμε: 1300 - 3% + 622 = 1883. Φαίνεται ότι υπάρχει διαφορά ενός έτους αλλά στην πράξη η διαφορά είναι λιγότερη από ένα μήνα.

Πως διαβάζουμε την ημερομηνία στα Οθωμανικά νομίσματα

Η ανάγνωση της ημερομηνίας στα νομίσματα της Οθωμανική Αυτοκρατορίας, είναι σχετικά εύκολη, αρκεί να μάθετε τις αντιστοιχίες, όπως αυτές φαίνονται στην εικόνα 1.  Έτσι για παράδειγμα στην χρυσή λίρα (αξίας 100 παράδων) της εικόνας 2, βλέπετε μέσα στον κύκλο που έχω κάνει την αναγραφόμενη ημερομηνία. Συγκρίνοντας τους χαρακτήρες με την εικόνα 1 προκύπτει η ημερομηνία 1293.  Για να την μετατρέψετε στο δυτικό ημερολόγιο εφαρμόζετε την μέθοδο που σας ανέφερα ανωτέρω. Έτσι έχουμε: 1293 - 3% + 622 = 1876.

Ποια είναι η πραγματική ημερομηνία κοπής των νομισμάτων

Αν ανατρέξετε στους διαφόρους καταλόγους, όπως για παράδειγμα οι διεθνώς γνωστοί κατάλογοι του οίκου KRAUSE, θα δείτε στα νομίσματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να αναγράφεται η περίοδος βασιλείας του εκάστοτε Σουλτάνου και στην συνέχεια η χρονολογία στα νομίσματα της περιόδου να αναγράφεται με ένα μονοψήφιο ή διψήφιο αριθμό.

Για παράδειγμα θα δούμε στον κατάλογο να αναγράφεται: MAHMUD ΙΙ - AH 1223 - 1255 και ακολουθεί η παρουσίαση των νομισμάτων με αναγραφόμενη χρονολογία ένα μονοψήφιο ή διψήφιο αριθμό. Για παράδειγμα: 10 PARA, Year 13. Στα νομίσματα αυτά η αναγραφόμενη ημερομηνία, δείχνει την χρονιά που ανέλαβε ο εκάστοτε Σουλτάνος τον θρόνο. Ο μονοψήφιος ή διψήφιος αριθμός δηλώνει την χρονολογία που κόπηκε το νόμισμα και υπολογίζεται σε χρόνια από την έναρξη της βασιλείας του Σουλτάνου. Έτσι λοιπόν για να υπολογίσουμε την ημερομηνία κοπής του νομίσματος που ανέφερα στο παράδειγμα μου, προσθέτουμε την αναγραφόμενη χρονολογία, τον αναγραφόμενο μονοψήφιο ή διψήφιο αριθμό και αφαιρούμε μια μονάδα. Δηλαδή: 1223 + 13 - 1 = 1235. Με λίγα λόγια το συγκεκριμένο νόμισμα των δέκα παράδων, κόπηκε το 1235. Κάνοντας την μετατροπή στο δυτικό ημερολόγιο έχουμε: 1235 - 3% + 622 = 1819. Άρα ο κατάλογος αναφέρεται σε ένα νόμισμα αξίας 10 παράδων του 1819, σύμφωνα με το δυτικό ημερολόγιο. 

Με το τρόπο που περιέγραψα ανωτέρω αποτυπώνονται οι χρονολογίες επάνω στα νομίσματα. Στα παραδείγματα που ακολουθούν θα δείτε τα βασικά σημεία που αναγράφονται οι χρονολογίες στα νομίσματα της Οθωμανικής Περιόδου.

Εικόνα 3

Στην εικόνα 3, βλέπετε μια αργυρή Ζολότα αξίας 30 παράδων του Mustafa III - 1171-78. Αριστερά και κάτω, μέσα στο κυκλάκι που έχω κάνει, βλέπουμε την αναγραφόμενη ημερομηνία: 1171 (στην εικόνα δεν ξεχωρίζει καλά λόγο φθοράς του νομίσματος). Στην άλλη όψη του νομίσματος, μέσα στο κυκλάκι που έχω κάνει, βλέπετε τον αριθμό 86. Αυτό το νόμισμα, μαζί με κάποια άλλα, αποτελεί μια εξαίρεση στον κανόνα που σας περιέγραψα πιο πάνω. Έτσι δεν προσθέτουμε εδώ τον διψήφιο αριθμό στην χρονολογία, αλλά αντικαθιστούμε με αυτόν τα δύο τελευταία νούμερα που αναγράφονται σε αυτή. Έτσι το νόμισμα κόπηκε το 1186. Αυτές οι περιπτώσεις είναι εύκολο να εντοπιστούν και αυτό γιατί αν προσθέταμε τον διψήφιο αριθμό αντί να τον αντικαταστήσουμε θα βλέπαμε αμέσως ότι η χρονολογία που θα προέκυπτε θα ξεπέρναγε τα χρόνια βασιλείας του Σουλτάνου. Συνεπώς το συγκεκριμένο νόμισμα κόπηκε το 1186 AH ή το 1772 μ.Χ. (δυτικό ημερολόγιο).

Εικόνα 5

Στην εικόνα 5, βλέπετε μια χρυσή λίρα αξίας 100 γροσιών, του Abdul Hamid II - 1293-1327. Στην όψη που απεικονίζεται στην δεξιά εικόνα, μέσα στον κύκλο που έχω κάνει, βλέπουμε την χρονολογία 1293, η οποία αντιστοιχεί με την αρχή βασιλείας του Σουλτάνου Abdul Hamid II. Στην αριστερή εικόνα, μέσα στον κύκλο που έχω κάνει, βλέπουμε τον αριθμό 31. Συνεπώς η ημερομηνία κοπής του νομίσματος είναι: 1293 + 31 - 1 = 1323 AH ή 1905 μ.Χ. (δυτικό ημερολόγιο).

Επίλογος

Πιστεύω ότι οι συλλέκτες των Οθωμανικών νομισμάτων θα βρουν σημαντικές πληροφορίες σε αυτό το θέμα και θα λύσουν πολλές από τις απορίες τους. Στα τρία τελευταία παραδείγματα εκτός από την ανάλυση της σωστής ανάγνωσης της ημερομηνίας κοπής του νομίσματος, βλέπετε και τις ακριβείς θέσεις που αναγράφεται η   χρονολογία και ο μονοψήφιος ή διψήφιος αριθμός πού πρέπει να συνυπολογίσουμε στα διάφορα νομίσματα. Οι θέσεις αυτές ακολουθούν τις τρεις παραλλαγές που βλέπετε στα παραδείγματα, άσχετα από την αξία, το μέταλλο και την χρονολογία κοπής του νομίσματος. Κλείνοντας να αναφέρω ότι όλες οι εικόνες που απεικονίζονται εδώ, είναι από νομίσματα της προσωπικής μου συλλογής.   

/Κορυφή/